Το άτομο που πάσχει από ψυχαναγκαστική υπερφαγία:

• Έχει συχνά επεισόδια ανεξέλεγκτης υπερφαγίας όπου νιώθει ότι βρίσκεται εκτός ελέγχου.
• Τρώει πολύ πιο γρήγορα από το φυσιολογικό και συνεχίζει να τρώει ακόμα κι αν νιώθει πολύ χορτάτος.

• Αισθάνεται ενοχές, αηδία, θλίψη μετά από ένα επεισόδιο υπερφαγίας.
• Συνήθως τρώει χωρίς να πεινάει.
• Σκέφτεται συνεχώς το φαγητό.
• Συχνά τρώει κρυφά από τους άλλους επειδή ντρέπεται.
• Συνήθως παίρνει υπερβολικό βάρος και γίνεται παχύσαρκο.

Αιτίες

Η ψυχαναγκαστική υπερφαγία μπορεί να οφείλεται σ’ έναν συνδυασμό βιολογικών, συναισθηματικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Κάποιοι ίσως έχουν βιολογική προδιάθεση στην υπερφαγία. Για παράδειγμα, μπορεί ο υποθάλαμος (τμήμα του εγκεφάλου που ελέγχει την όρεξη) να μην στέλνει σωστά μηνύματα περί όρεξης και πληρότητας. Κάποιο ρόλο ίσως παίζει και η σεροτονίνη (φυσική χημική ουσία του εγκεφάλου που επηρεάζει τη διάθεση και κάποιες ψυχαναγκαστικές συμπεριφορές).

Πολλοί άνθρωποι φαίνεται να χρησιμοποιούν το φαγητό ως αυτο-θεραπεία για να αντεπεξέλθουν έντονα συναισθήματα ντροπής, θλίψης, θυμού, μοναξιάς, ανασφάλειας κ.ο.κ. Αυτό συνήθως ξεκινά στην παιδική ηλικία όπου διαμορφώνονται οι διατροφικές συνήθειες. Κάποιες οικογένειες χρησιμοποιούν το φαγητό ως τρόπο καθησυχασμού και παρηγοριάς, οπότε τα παιδιά συνηθίζουν να στρέφονται στο φαγητό όταν αισθάνονται πίεση, γιατί δεν έχουν μάθει πιο αποτελεσματικούς τρόπους να αντιμετωπίζουν το στρες.

Κάποιοι μπορεί συνειδητά ή ασυνείδητα να χρησιμοποιούν το πάχος ως ένα προστατευτικό στρώμα απέναντι στους άλλους (ιδιαίτερα όσοι έχουν υποστεί κακοποίηση).

Επιπτώσεις στην υγεία

Η ψυχαναγκαστική υπερφαγία συνήθως οδηγεί σε παχυσαρκία η οποία συνδέεται με διάφορα προβλήματα υγείας: διαβήτη, υπέρταση, καρδιακά προβλήματα, αρθρίτιδα, κιρσούς, αναπνευστικές και πεπτικές διαταραχές. Η παθολογική σχέση με το φαγητό έχει και σοβαρές ψυχολογικές επιπτώσεις: συναισθήματα ενοχής, ντροπής, αυτο-απέχθεια, κατάθλιψη.

Θεραπεία

Στόχος της θεραπείας είναι να αποκτήσει το άτομο μια υγιή σχέση με το φαγητό και να μάθει νέους, αποτελεσματικούς τρόπους αντιμετώπισης στρεσογόνων καταστάσεων. Απαραίτηση προϋπόθεση γι’ αυτό είναι να συνειδητοποιήσει τις βαθύτερες συναισθηματικές αιτίες και να επιλύσει τις εσωτερικές συγκρούσεις που συνδέονται με την υπερφαγία. Όσοι θέλουν πραγματικά να λύσουν το πρόβλημα και απευθύνονται στους ειδικούς, έχουν σημαντικές πιθανότητες πλήρους ανάρρωσης.

Βοηθήστε τον εαυτό σας

• Επιδιώξτε την επαφή με υποστηρικτικούς ανθρώπους. Αποφύγετε όσους κάνουν αρνητικά σχόλια περί διατροφής και βάρους γιατί θα επιβαρύνουν την αυτοεκτίμησή σας.
• Βρείτε νέους τρόπους συναισθηματικής έκφρασης π.χ. μέσω μουσικής, τέχνης, χορού. Θα σας βοηθήσει γενικά να διαχειρίζεστε δύσκολα συναισθήματα με υγιή τρόπο.
• Αποφύγετε δίαιτες που προκαλούν συναισθήματα στέρησης τα οποία ίσως οδηγήσουν σε περαιτέρω υπερφαγία. Απευθυνθείτε σε ειδικό διατροφολόγο που θα σχεδιάσει το κατάλληλο διατροφικό πρόγραμμα για σας.
• Δοκιμάστε τον καθοδηγούμενο διαλογισμό για την αντιμετώπιση της βουλιμίας/υπερφαγίας.

Όροι και Προϋποθέσεις Αναδημοσίευσης Περιεχομένου

Συγγραφέας άρθρου: Παναγιώτα Δ. Κυπραίου Ψυχολόγος Υγείας (MSc) - Σωματική & Gestalt Ψυχοθεραπεύτρια (ECP) - Επόπτρια Σωματικής Ψυχοθεραπείας - Συντονίστρια Σχολών Γονέων  https://www.psychotherapeia.net.gr