Ψυχολόγος Υγείας (MSc)
Σωματική & Gestalt Ψυχοθεραπεύτρια (ECP)

Χαρακτήρας, Οργόνη και Σωματική Θωράκιση

Ο Βίλχελμ Ράιχ θεωρείται ο εμπνευστής της επιστήμης της Σωματικής ψυχοθεραπείας στο δυτικό κόσμο. 

Ο Freud και οι πρώτοι ψυχολόγοι ανακάλυψαν ότι υπάρχει μια εξελικτική διαδικασία της παιδικής ηλικίας, που τώρα είναι γνωστό ότι αποτελεί το «παράθυρο» της πλαστικότητας στον εγκέφαλο όπου το αναπτυσσόμενο παιδί «εναποθέτει» τις πεποιθήσεις, τα συναισθήματα και το είδος του δεσμού που ανέπτυξε με τους γονείς, τους άλλους και τα «αντικείμενα» που το επηρέασαν με θετικό ή αρνητικό τρόπο.

Ο Βίλχελμ Ράιχ διερεύνησε, ανέλυσε και πρότεινε για πρώτη φορά, στοιχειώδη αρχέτυπα πέντε βασικών τύπων προσωπικότητας που αναπτύσσονται από αυτή τη διαδικασία, όπου συμβαίνει αναπτυξιακή «αναστολή». Ο Ράιχ ερεύνησε πώς τα πρώιμα πρότυπα συσχέτισης και σύνδεσης με τους άλλους, αν είναι προβληματικά, αν παρεμποδιστούν ή υποβληθούν σε τραύμα, μπορούν να «εντυπωθούν» στον εγκέφαλο και στο σώμα και στη συνέχεια να επαναλαμβάνονται ως αναπαραστάσεις στην ενήλικη ζωή.

Η ακριβής στάση του σώματος, το σχήμα του σώματος, η μυϊκή κατάσταση και η κατανομή του λίπους στο σώμα, καθώς και η λειτουργία των οργάνων αισθητηριακής επίγνωσης (π.χ. όραση), επηρεάζονται σε αυτή τη διαδικασία και έτσι αναπτύσσεται ως αποτέλεσμα μια σωματική δομή (μορφή σώματος) που συσχετίζεται με την προσωπικότητα που έχουμε αναφορικά με τις συναισθηματικές και διανοητικές άμυνες ή προσαρμογές μας προς τη ζωή. Αυτό είναι που ο Ράιχ ονόμασε «χαρακτήρα».

Υπάρχουν 5 βασικοί τύποι χαρακτήρων, καθένας με υπο-τύπους. Κανένας από μας δεν είναι αμιγώς ένας τύπος χαρακτήρα. Πιθανότατα έχουμε ένα μείγμα αυτών των προσαρμοστικών αμυνών και κάθε επιρροή μπορεί να εκτείνεται σε οποιοδήποτε σημείο μέσα σε ένα φάσμα από «πολύ ήπια» έως «σοβαρή». Οι τύποι χαρακτήρων είναι ένα χρήσιμο σετ αρχετύπων με τα οποία μπορούμε σε γενικές γραμμές να σχετιστούμε.

Είμαστε ένα μείγμα από όλους αυτούς τους τύπους σε κάποιο βαθμό αλλά συνήθως ένας ή δύο κυριαρχούν και αποκαλύπτουν σημαντικές πτυχές της βασικής σωματικής, συναισθηματικής και διανοητικής άμυνας προσωπικότητας ή στάσης μας απέναντι στη ζωή. Οι 5 τύποι χαρακτήρων περιγράφονται με περισσότερες λεπτομέρειες στο άρθρο Η Ανάλυση του Χαρακτήρα.

Ο Ράιχ υποστήριξε επίσης τη θεωρία ότι η «ενέργεια» αποτελεί πρωταρχικό στοιχείο όλης της ύλης και του χώρου -μια έννοια που ονόμασε «οργόνη». Αυτή η ενέργεια θεώρησε ότι για τους ζωντανούς οργανισμούς είναι ουσιαστικά μια «δύναμη ζωής», ηλεκτρομαγνητική στη φύση της, που μπορεί να μετρηθεί, να γίνει αντιληπτή και να αξιοποιηθεί στη θεραπεία.

Από αυτή τη βάση, ο Ράιχ ανέπτυξε τη θεωρία της σωματικής θωράκισης σύμφωνα με την οποία υπάρχουν επτά επίπεδα του σώματος όπου αναπτύσσεται θωράκιση ή μυϊκή ένταση και όπου οι συσπάσεις είναι κάθετες προς τη ροή της «δύναμης της ζωής» ή της ενέργειας της οργόνης στο σώμα.

Στην πραγματικότητα, η έννοια των 7 επιπέδων του Ράιχ έχει μια συσχέτιση με το σύστημα των 7 τσάκρα της Ανατολικής φιλοσοφίας και με πολλούς τρόπους η αρχή στην οποία στηρίζεται είναι βασικά η ίδια με αυτήν που προτείνεται από την ανατολική φιλοσοφία αλλά με μια δυτική προσέγγιση που επιχειρεί να είναι περισσότερο ποσοτική και αφαιρετική.

Η αντίσταση στο σώμα και στην ψυχή ήταν το κλειδί στο έργο του Ράιχ. Η αντίσταση από μια ενεργειακή άποψη είναι κρύψιμο, σύσπαση, παρέκκλιση, πόνος ή τάση κόντρα στο ρεύμα.

Η αντίσταση σχετίζεται επίσης με σταθερή καταστολή των αναμνήσεων από τις πρώιμες εμπειρίες στο υποσυνείδητο, που ο Ράιχ υποστήριξε ότι είναι το ίδιο το σώμα. Ουσιαστικά υποστήριξε την ιδέα της κυτταρικής μνήμης και της κυτταρικής συνείδησης αλλά χρησιμοποιώντας άλλους όρους.

Ο Ράιχ πρότεινε μια έννοια απουσίας ντροπής για την ανθρώπινη σεξουαλικότητα που του έδωσε κακή φήμη στο συντηρητικό πρώτο μισό του εικοστού αιώνα. Το μεταγενέστερο έργο του έγινε πιο εσωτεριστικό και εξεζητημένο. Λόγω των ριζοσπαστικών του ιδεών, υπήρξε αμφιλεγόμενο πρόσωπο που εκδιώχτηκε από την επιστημονική ελίτ της εποχής του.

Όροι και Προϋποθέσεις Αναδημοσίευσης Περιεχομένου

Συγγραφέας άρθρου: Παναγιώτα Δ. Κυπραίου Ψυχολόγος Υγείας (MSc) - Σωματική & Gestalt Ψυχοθεραπεύτρια (ECP) - Επόπτρια Σωματικής Ψυχοθεραπείας - Συντονίστρια Σχολών Γονέων  https://www.psychotherapeia.net.gr