Σχετική έρευνα έχει δείξει ότι οι άνθρωποι γνωρίζουν διαισθητικά τί ενισχύει την ψυχική τους υγεία, αλλά δεν το σκέφτονται καθημερινά. Σε αντίθεση με τη σωματική τους υγεία, σπάνια σκέφτονται τι θα μπορούσαν ή θα έπρεπε να κάνουν για την ψυχική τους υγεία και δεν αξιοποιούν τις γνώσεις τους ως πρακτικές που θα τις επαναλαμβάνουν όπως τη σωματική άσκηση (Nielsen, Sørensen, Donovan, Tjørnhøj-Thomsen & Koushede, 2017).

Με βάση τα ευρήματά τους σχετικά με το τι μπορούν να κάνουν οι άνθρωποι για να βελτιώσουν την ψυχική υγεία και την ευζωία τους, οι ερευνητές Santini, Donovan και Koushede (2017), ανέπτυξαν το μοντέλο "ABC" (από τα αρχικά των λέξεων Act-Belong-Commit που σημαίνουν Δρω-Ανήκω-Αφοσιώνομαι) που μπορεί εύκολα να υιοθετηθεί από όλους στην καθημερινή ζωή. Η προσέγγιση αυτή συνίσταται στο να παραμένεις δραστήριος, να χτίζεις δυνατές σχέσεις με φίλους, την οικογένεια και κοινωνικές ομάδες και να αφοσιώνεσαι σε χόμπι, προκλήσεις και σημαντικούς σκοπούς. Αυτά μαζί αποτελούν μια απλή προσέγγιση «καν’ το μόνος σου» για την ενίσχυση της ψυχικής υγείας.

Ενθαρρύνοντας τους ανθρώπους να ακολουθούν αυτές τις αρχές, καθώς και τη συνεργασία με κοινοτικές ομάδες που προσφέρουν δραστηριότητες και ευκαιρίες κοινωνικής συμμετοχής, η παραπάνω μέθοδος που εφαρμόζεται επί του παρόντος στην Αυστραλία και τη Δανία, επιδιώκει να αποφέρει μακροπρόθεσμα οφέλη για την ψυχική υγεία στους πληθυσμούς.

Ας δούμε πιο αναλυτικά αυτές τις αρχές:

Δρω

Παραμένω σε ετοιμότητα και απασχολημένος με το να είμαι διανοητικά, κοινωνικά, πνευματικά και σωματικά δραστήριος.

Η έρευνα έχει δείξει ότι ένας τρόπος ζωής με αρκετές δραστηριότητες έξω από την εργασία μας, ενισχύουν τα θετικά συναισθήματα και προστατεύουν τον εγκέφαλό μας από τη φθορά. Ένα δραστήριο μυαλό και σώμα, ιδιαίτερα με την παρέα άλλων ανθρώπων, μπορεί να είναι ανταποδοτικό σε φυσικό επίπεδο και μια υγιεινή εναλλακτική λύση στην ανησυχία, στην υπερβολική σκέψη ή στη χρήση ουσιών.

Το να παραμένεις ενεργός και η εργασία σε ομάδες είναι καλές διέξοδοι για τη διατήρηση της καλής ψυχικής υγείας.

Ανήκω

Αναπτύσσω μια ισχυρή αίσθηση «ανήκειν» διατηρώντας φιλίες, συμμετέχοντας σε  ομάδες και σε δραστηριότητες μιας κοινότητας.

Οι έρευνες έχουν δείξει ότι οι σχέσεις μας με τους άλλους είναι θεμελιώδεις για την ψυχική υγεία καθώς μας παρέχουν την αίσθηση ταυτότητας, λειτουργούν ως πηγή υποστήριξης και αποτελούν έναν σημαντικό πόρο για τη διαχείριση του πόνου, του άγχους και δύσκολων καταστάσεων της ζωής.

Το να είσαι μέρος μιας κονότητας παρέχει ένα δίκτυο υποστήριξης και ευκαιρίες για συμμετοχή σε κοινωνικές δραστηριότητες.

Αφοσιώνομαι

Κάνω πράγματα που παρέχουν νόημα και σκοπό στη ζωή, όπως το να ασχολούμαι με πράγματα που αποτελούν προσωπική πρόκληση, να υποστηρίζω έναν καλό σκοπό και να βοηθάω τους άλλους.

Η αίσθηση νοήματος και σκοπού είναι ζωτικής σημασίας για την ευζωία μας και έχει αποδειχθεί ότι συμβάλλει στην επιμήκυνση του χρόνου ζωής και στη διατήρηση ενός υγιούς εγκεφάλου. Η προσήλωση σε ένα χόμπι, σε μια πρόκληση, σ’ έναν καλό σκοπό ή η παροχή βοήθειας προς τους άλλους, μπορούν να ενισχύσουν την αίσθηση της αυτοαξίας και να μας προστατεύσουν από αισθήματα απελπισίας και αναξιότητας.

Η κοινωνική συμμετοχή και η συνεισφορά στην κοινότητα μπορούν να διαφυλάξουν τη λειτουργία του εγκεφάλου, να σου ενισχύσουν την αίσθηση ότι «κάνεις τη διαφορά» και να μειώσουν συναισθήματα και συνήθειες που δεν βοηθούν στην ευζωία όπως το να είσαι επικεντρωμένος στον εαυτό σου.

Η ενασχόλιση με χόμπι, η προσήλωση σε έναν στόχο ή έναν σημαντικό σκοπό μπορεί να προσφέρει μακροπρόθεσμη αίσθηση αυτο-εκπλήρωσης.

Προκειμένου να δείξουν ότι αυτές οι αρχές προάγουν και προστατεύουν την ψυχική υγεία, οι Santini, Donovan και Koushede (2017), έκαναν μια σειρά μελετών παρατήρησης σε ένα αντιπροσωπευτικό σε εθνικό επίπεδο δείγμα ενηλίκων στην Ιρλανδία. Οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν στην αρχή της έρευνας και στη συνέχεια ξαναρωτήθηκαν δύο χρόνια αργότερα.

Οι ερευνητές κατέταξαν τις δραστηριότητες των συμμετεχόντων σε δείκτες δράσης, «ανήκειν» και αφοσίωσης. Η συμμετοχή σε διάφορες κοινωνικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες, όπως ο αθλητισμόςτο φαγητό έξω, ο κινηματογράφος ή τα ταξίδια αναψυχής αποτέλεσαν δείκτες δράσης. Η διατήρηση της επαφής με φίλους, οικογενειακές και κοινοτικές ομάδες χρησίμευσε ως δείκτης «ανήκειν» και η συχνότητα συμμετοχής σε κοινωνικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες αποτέλεσε έναν δείκτη αφοσίωσης.

Τα αποτελέσματα αυτών των μελετών συνολικά απέδειξαν ότι τα υψηλά επίπεδα και των τριών αυτών δεικτών βελτιώνουν την ποιότητα ζωής, την ικανοποίηση από τη ζωή και την ψυχική υγεία (μετρούμενη με αυτοαξιολόγηση), προστατεύουν τους ανθρώπους από την κατάθλιψη, την ανησυχία και τη φθορά της εγκεφαλικής λειτουργίας και μειώνουν τον κίνδυνο εξάρτησης από το αλκοόλ.

Επίσης έδειξαν ότι η προσέγγιση ABC βοηθά τους πάσχοντες από ψυχικές ασθένειες και χρησιμοποιείται πλέον από επαγγελματίες ψυχικής υγείας ως εργαλείο αποκατάστασης.

(Το περιεχόμενο είναι βασισμένο σε άρθρο των Ziggi Ivan Santini, Rob Donovan και Vibeke Jenny Koushede.)

Όροι και Προϋποθέσεις Αναδημοσίευσης Περιεχομένου

Συγγραφέας άρθρου: Παναγιώτα Δ. Κυπραίου MSc Ψυχολογία Υγείας, MBPsS - Σωματική & Gestalt Ψυχοθεραπεύτρια (ECP) - Επόπτρια Σωματικής Ψυχοθεραπείας - Συντονίστρια Σχολών Γονέων https://www.psychotherapeia.net.gr