Ψυχολόγος Υγείας (MSc)
Σωματική & Gestalt Ψυχοθεραπεύτρια (ECP)

Πως μπορούμε να διαχειριστούμε το φόβο των δεινών;

Ο πόνος, η ταλαιπωρία, τα βάσανα, φαίνεται να είναι δεδομένα της ζωής. Σαφώς είναι οικεία σε όλους μας. Ίσως δεν έχουμε βιώσει τον διαβρωτική ταλαιπωρία της ασθένειας, της δίωξης, της πείνας ή της βίας. Μπορεί να μην έχουμε ζήσει τη φθορά και την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου.

Λίγοι από εμάς έχουν δει ανθρώπους να βιώνουν πόλεμο, σωματεμπορία, προσφυγιά, βασανισμούς κοκ. Αλλά ο καθένας από εμάς έχει βιώσει το δικό του μερίδιο στο να μην παίρνει αυτό που θέλει ή να πρέπει να διαχειριστεί κάτι που δεν του αρέσει. Με αυτή την έννοια, όλοι γνωρίζουμε τον πόνο, την ταλαιπωρία, τα βάσανα.

Ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τα δεινά, έχει μεγάλη σχέση με τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να προσφέρουμε τη βοήθειά μας στους άλλους.

Φυσικά, η βοήθεια προς τους άλλους δεν περστρέφεται μόνο γύρω από τα δεινά. Πολλά από αυτά που προσφέρουμε μπορεί να αφορούν απλή υποστήριξη ή καθοδήγηση, όπως το να βοηθήσεις στη μετακόμιση ενός φίλου ή μάθεις ένα παιδί να διαβάζει. Αλλά η οδύνη, οι δοκιμασίες, η συμφορά των άλλων είναι που μας ξυπνά πιο άμεσα την επιθυμία να προσφέρουμε φροντίδα και παρηγοριά.

Η παρόρμηση να κάνουμε ό, τι μπορούμε για να ανακουφίσουμε τον πόνο κάποιου άλλου είναι η αυτόματη αντίδραση της έμφυτης συμπόνιας μας. Αλλά η εμπειρία του πόνου – στον εαυτό μας και στους άλλους – πυροδοτεί περίπλοκες αντιδράσεις. Η διερεύνηση των αντιδράσεων είναι αυτή καθαυτή μια πράξη συμπόνιας και ένα ουσιαστικό βήμα για να γίνουμε πιο αποτελεσματικοί στην αμοιβαία υποστήριξη και θεραπεία. Πώς λοιπόν αντιδρούμε στον πόνο που βλέπουμε γύρω μας; Και, αφού έχουμε διερευνήσει αυτή την αντίδραση, είναι ώρα να διερευνήσουμε πώς αντιδρούμε στις δικές μας οδύνες, δοκιμασίες, συμφορές.

Ο Γκάντι είπε ότι «Η απουσία φόβου είναι το πρώτο προαπαιτούμενο μιας πνευματικής ζωής». Ο φόβος σημαίνει ότι ανησυχούμε είτε για κάτι που έχει ήδη γίνει είτε ότι αγχωνόμαστε για πράγματα που δεν έχουν καν συμβεί. Το να φέρνουμε τον εαυτό μας στην παρούσα στιγμή μπορεί να μας βοηθήσει να χαλαρώσουμε τον ασφυκτικό κλοιό του φόβου.

Στη διαδικασία εκπαίδευσής μας να είμαστε ενσυνείδητοι και να μεγαλώνουμε με επίγνωση, η απουσία φόβου είναι ένα βασικό συστατικό.

Αυτή η απουσία φόβου περιλαμβάνει την προθυμία να λέμε την αλήθεια στον εαυτό μας και στους άλλους, να έρθουμε αντιμέτωποι με το περιεχόμενο του μυαλού μας. Χρειάζεται να είμαστε πρόθυμοι να δούμε τα πάντα – το δικό μας πόνο, όπως επίσης και τον πόνο γύρω μας –χωρίς να αποστρέφουμε το βλέμμα μας, και να του επιτρέπουμε να είναι παρόν στο εδώ και τώρα – στην παρούσα στιγμή. Αντί να κλείνουμε τον εαυτό μας μέσα στο φόβο, χρειάζεται να μάθουμε να είμαστε ανοιχτοί προς το φόβο, να «καθόμαστε» μαζί του, επιτρέποντάς του να αναδύεται και να φεύγει στον δικό του χρόνο.

Παρατηρώντας απλά, χωρίς προσπάθεια αλλαγής, χωρίς ώθηση ή έλξη, η ενσυνειδητότητα ενισχύεται. Θα διαπιστώσετε ότι τη στιγμή που εισέρχεστε σε αυτήν την κατάσταση παρατήρησης, τα όρια του «Εγώ» χαλαρώνουν και ο φόβος αρχίζει να αλλάζει. Θα ανακαλύψετε ότι η φοβιστική σκέψη που παρατηρείτε είναι εντελώς διαφορετική από τον φόβο από τον οποίο προσπαθείτε να ξεφύγετε. Τη στιγμή που το παρατηρείτε και το «αγκαλιάζετε», η δύναμη είναι δική σας. Δεν σημαίνει ότι μόλις συμβεί αυτό, ο ίδιος φόβος δεν θα εμφανιστεί ξανά, αλλά θα το βλέπετε από μια διαφορετική οπτική γωνία. Αντί να είναι ένας φοβερός γίγαντας, αυτό που φοβάστε θα γίνει πολύ πιο προσιτό και ακίνδυνο.

 

[*Το κείμενο είναι από τη διδασκαλία του Ram Dass, πρώην καθηγητή ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο του Harvard και νυν πνευματικού δασκάλου. Πηγή: https://www.ramdass.org/facing-your-fear-suffering/]

Όροι και Προϋποθέσεις Αναδημοσίευσης Περιεχομένου

Επιμέλεια άρθρου: Παναγιώτα Δ. Κυπραίου Ψυχολόγος Υγείας (MSc) - Σωματική & Gestalt Ψυχοθεραπεύτρια (ECP) - Επόπτρια Σωματικής Ψυχοθεραπείας - Συντονίστρια Σχολών Γονέων  https://www.psychotherapeia.net.gr