Οι ερωτήσεις που κάνει το παιδί και οι απαντήσεις που είναι κατάλληλες να δώσετε, εξαρτώνται από την ηλικία του και την ικανότητά του να κατανοεί. Ας δούμε κάποια από τα θέματα για τα οποία μπορεί να ρωτήσει το παιδί και τι χρειάζεται να ξέρει σε κάθε αναπτυξιακό στάδιο.
Παιδιά προσχολικής ηλικίας
Ενδεικτικές απορίες του παιδιού
~ «Πως μπήκα στη κοιλιά σου;»
~ «Που ήμουν πριν μπω στην κοιλιά σου;»
~ «Πως βγήκα από την κοιλιά σου;»
~ «Από πού έρχονται τα μωρά;»
~ «Γιατί τα κορίτσια δεν έχουν πέος;»
Τι χρειάζεται να ξέρει το παιδί
Από 18 μηνών έως 2 χρόνων
Το παιδί θ’ αρχίσει να μαθαίνει για το σώμα του. Είναι σημαντικό να του μάθετε τα κανονικά ονόματα για τα μέρη του σώματος. Όταν εφευρίσκουμε «χαριτωμένα» ονόματα για τα διάφορα μέρη του σώματος, μπορεί να του δώσουμε την εντύπωση ότι υπάρχει κάτι κακό στο κανονικό όνομα. Επίσης, μάθετε στο παιδί ποια μέρη του σώματος είναι ιδιωτικά (όσα καλύπτονται με το μαγιό).
4 έως 5 χρόνων
Το παιδί μπορεί ν’ αρχίσει να ενδιαφέρεται για τη βασική σεξουαλικότητα του ίδιου ή του αντίθετου φύλου. Μπορεί να ρωτήσει από πού έρχονται τα μωρά. Μπορεί να θέλει να μάθει γιατί είναι διαφορετικά τα σώματα των αγοριών και των κοριτσιών. Μπορεί επίσης να αγγίζει τα γεννητικά του όργανα και να δείξει ενδιαφέρον για τα γεννητικά όργανα άλλων παιδιών. Αυτά είναι δείγματα φυσιολογικής περιέργειας. Δεν έχουν σχέση με την ενήλικη σεξουαλική δραστηριότητα. Ωστόσο, το παιδί χρειάζεται να μάθει τι επιτρέπεται να κάνει και τι όχι. Το να βάζεις όρια στην εξερεύνηση είναι καθαρά οικογενειακή υπόθεση. Μπορεί να αποφασίσεις να μάθεις στο παιδί ότι:
- Το ενδιαφέρον για τα γεννητικά όργανα είναι υγιές και φυσιολογικό.
- Η γύμνια και το σεξουαλικό παιχνίδι δεν επιτρέπονται δημόσια.
- Κανένας άλλος δεν επιτρέπεται να αγγίξει τα «ιδιωτικά του μέρη», ούτε καν οι στενοί φίλοι και συγγενείς. Εξαίρεση είναι οι γιατροί και οι νοσοκόμες κατά τη διάρκεια οργανικών εξετάσεων και οι γονείς του όταν προσπαθούν να βρουν την αιτία κάποιου πόνου στη γεννητική περιοχή.
Παιδιά σχολικής ηλικίας
Ενδεικτικές απορίες του παιδιού
~ «Πόσων χρόνων πρέπει να είναι τα κορίτσια για να κάνουν παιδί;»
~ «Γιατί τα αγόρια έχουν στύση;»
~ «Τι είναι η περίοδος;»
~ «Πως συνουσιάζονται οι άνθρωποι;»
~ «Γιατί σε κάποιους άντρες αρέσουν οι άντρες;»
Τι χρειάζεται να ξέρει το παιδί
5 έως 7 χρόνων
Το παιδί μαθαίνει πολύ περισσότερα για το πώς οι άνθρωποι τα πάνε μεταξύ τους. Μπορεί να ενδιαφερθεί για το τι συμβαίνει σεξουαλικά ανάμεσα στους ενήλικες. Οι ερωτήσεις του θα γίνουν πιο σύνθετες καθώς προσπαθεί να καταλάβει τη σύνδεση ανάμεσα στη σεξουαλικότητα και το πώς γίνονται τα μωρά. Μπορεί να δώσει τις δικές του εξηγήσεις για το πώς δουλεύει το σώμα ή από πού έρχονται τα μωρά. Μπορεί επίσης να στραφεί στους φίλους του για απαντήσεις.
Είναι σημαντικό να βοηθήσετε το παιδί να κατανοήσει τη σεξουαλικότητα με υγιή τρόπο. Αυτό θα το διευκολύνει να ουσιαστικές σχέσεις αργότερα σαν ενήλικας. Γιατί τα μαθήματα και οι αξίες που θα πάρει σ’ αυτή την ηλικία, θα παραμείνουν μέχρι και την ενήλικη ζωή του.
8 έως 9 χρόνων
Το παιδί πιθανότατα έχει ήδη αναπτύξει μια αίσθηση του σωστού και του λάθους. Είναι ικανό να καταλάβει ότι το σεξ είναι κάτι που συμβαίνει ανάμεσα σε δύο ανθρώπους που αγαπούν ο ένας τον άλλο. Μπορεί ν’ αρχίσει να ενδιαφέρεται για το πώς γνωρίστηκαν ο μπαμπάς με τη μαμά και πως ερωτεύτηκαν. Καθώς εμφανίζονται ερωτήσεις για το φλερτ, την αγάπη και το γάμο, μπορεί επίσης να ρωτήσει για την ομοφυλοφιλία. Εξηγήστε του ότι το να σου αρέσει κάποιος ή να τον αγαπήσεις, δεν εξαρτάται από το φύλο του ατόμου και είναι διαφορετικό από το να σου αρέσει κάποιος σεξουαλικά.
Σ’ αυτή την ηλικία το παιδί θα περάσει μέσα από πολλές αλλαγές που θα το προετοιμάσουν για την εφηβεία. Καθώς αποκτά μεγαλύτερη επίγνωση για τη δική του σεξουαλικότητα, είναι σημαντικό να του πείτε ότι είναι καλό να καθυστερήσει την σεξουαλική συνεύρεση μέχρι να μεγαλώσει. Χρειάζεται επίσης να του μιλήσετε για την αντισύλληψη και τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα – ιδιαίτερα για το AIDS. Σιγουρευτείτε ότι κατανοεί πώς μπορούν να διαδοθούν αυτές οι ασθένειες και πως μπορεί να προφυλαχθεί απ’ αυτές και από ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη. Το να διδάξετε στο παιδί να έχει σεξουαλική υπευθυνότητα είναι από τα πιο σημαντικά μαθήματα στη ζωή του.
Έφηβοι
Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν και γίνονται έφηβοι, κάνουν πιο σύνθετες ερωτήσεις.
Ενδεικτικές απορίες του εφήβου
~ «Πως ξέρεις ότι έχει τελειώσει η εφηβεία;»
~ «Πόσο τα μεγαλώσει το στήθος μου;»
~ «Είναι αλήθεια ότι ένα κορίτσι δεν μπορεί να μείνει έγκυος την πρώτη φορά που θα κάνει σεξ;»
~ «Ποια είναι η καλύτερη μέθοδος αντισύλληψης;»
~ «Πρέπει να κάνεις σεξ όταν είσαι ερωτευμένος;»
~ «Πονάει όταν χάνεις την παρθενιά σου;»
Είναι σημαντικό και εδώ να απαντάτε με ειλικρίνεια και να μην κάνετε τον έφηβο να νιώθει άσχημα για τις ερωτήσεις που κάνει.
Όροι και Προϋποθέσεις Αναδημοσίευσης Περιεχομένου
Συγγραφέας άρθρου: Παναγιώτα Δ. Κυπραίου Ψυχολόγος Υγείας (MSc) - Σωματική & Gestalt Ψυχοθεραπεύτρια (ECP) - Επόπτρια Σωματικής Ψυχοθεραπείας - Συντονίστρια Σχολών Γονέων https://www.psychotherapeia.net.gr
