Όσο απίστευτο κι αν ακούγεται, φαίνεται ότι προτιμούμε αναποτελεσματικούς ηγέτες με ψυχοπαθητικά χαρακτηριστικά. 

Για παράδειγμα, ο Αμερικανός ψυχολόγος McAdams (2017), κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η εμφανής επιθετικότητα και οι προσβολές του προέδρου Donald Trump έχουν μια «πρωτογενή ελκυστικότητα» και ότι τα «εμπρηστικά τουTweets» μοιάζουν με τις εκρήξεις ενός Άλφα αρσενικού (κυρίαρχο αρσενικό - alpha male) μιας αποικίας χιμπατζήδων, που είναι σχεδιασμένος να εκφοβίζει. Σύμφωνα με τον McAdams (2017), ένα υποτιμημένο χαρακτηριστικό της γοητείας που ασκεί ο Trump στα εκατομμύρια Αμερικανών ψηφοφόρων που τον εξέλεξαν πρόεδρο το 2016 είναι η απίστευτη ικανότητα του να εκπέμπει πρωτογενή κυριαρχία. Όπως και το άλφα αρσενικό χιμπατζής, οTrump ηγείται και εμπνέει τους άλλους μέσω εκφοβισμού, κομπασμού και απειλής και μέσω της δημιουργίας βραχυπρόθεσμων, ευκαιριακών σχέσεων με άλλους παράγοντες υψηλού κύρους.

Οι ηγέτες που κυριαρχούν υποτιμούν την ειδικευμένη γνώση προκειμένου να καθιερώσουν μια άμεση, αυταρχική σχέση με την εκλογική τους περιφέρεια. Το στιλ ηγεσίας του Trump απορρέει από τη σύνθεση της προσωπικότητάς του: μια ευέξαπτη ιδιοσυγκρασία, πολύ εξωστρεφής, όχι ευχάριστη, με κίνητρα επικεντρωμένα σε ακραίο ναρκισσισμό και μια εσωτερικευμένη ιστορία ζωής που ακολουθεί τα κατορθώματα ενός ατρόμητου πολεμιστή που πρέπει πάντα να αγωνίζεται για να κερδίζει σε έναν κόσμο μακελειού (McAdams, 2017).

Αυτό το συμπέρασμα ταιριάζει με το εύρημα  ότι τα ψυχοπαθητικά χαρακτηριστικά είναι πιο συχνά από το μέσο όρο μεταξύ ηγετών. Για παράδειγμα, στην έρευνα για τους οικονομικούς ηγέτες στη Νέα Υόρκη (Howe, Falkenbach, & Massey, 2014) διαπιστώθηκε ότι είχαν  υψηλά επίπεδα ψυχοπαθητικών γνωρισμάτων αλλά χαμηλότερα από τον μέσο όρο επίπεδα συναισθηματικής νοημοσύνης. Η μετα-ανάλυση των Landay, Harms, & Credé (2019), κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπάρχει πράγματι μια μετριοπαθής αλλά σημαντική σύνδεση ανάμεσα στα υψηλότερα ποσοστά ψυχοπαθητικών γνωρισμάτων και στην απόκτηση ηγετικών θέσεων, κάτι που είναι σημαντικό αφού η ψυχοπαθητικότητα συσχετίζεται επίσης με την κακή ηγεσία.

Ωστόσο, όχι μόνο εκλέγουμε ανθρώπους με ψυχοπαθητικά χαρακτηριστικά για να γίνουν ηγέτες μας αλλά όπως αποδεικνύει έρευνα των Neubauer, Jauk & Rauthmann (2016), προσελκυόμαστε σεξουαλικά, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, από ανθρώπους που εμφανίζουν τη λεγόμενη «σκοτεινή τριάδα» γνωρισμάτων – ναρκισσισμός, ψυχοπάθητικότητα και μακιαβελισμός – ρισκάροντας έτσι την περαιτέρω διάδοση αυτών των χαρακτηριστικών.

Επίσης, η μελέτη των Carter, Campbell & Muncer (2014) διαπίστωσε ότι η φυσική ελκυστικότητα ενός άνδρα για τις γυναίκες αυξάνονταν όταν αυτός περιγράφηκε ως εγωκεντρικός, χειριστικός και μη ευαίσθητος. Ειδικότερα, οι γυναίκες συμμετέχουσες χαρακτήρισαν τους άντρες που είχαν έντονες πτυχές σκοτεινής προσωπικότητας ως πολύ πιο ελκυστικούς σε σύγκριση με αυτούς που ανήκαν στην ομάδα ελέγχου.

Μία θεωρία είναι ότι τα σκοτεινά χαρακτηριστικά επικοινωνούν με επιτυχία την «ποιότητα του αρσενικού» όσον αφορά την αυτοπεποίθηση και την προθυμία για λήψη ρίσκων. Ίσως αυτό παίζει ρόλο για το μέλλον του είδους μας. Σχετικά μ’ αυτό, η έρευνα των Marcinkowska, Lyons & Helle (2016) διαπίστωσε ότι οι γυναίκες που προσελκύονταν περισσότερο από πρόσωπα έντονα ναρκισσιστικών ανδρών έτειναν να έχουν περισσότερα παιδιά. Ας μην ξεχνάμε ότι ο ναρκισσισμός συνδέεται ξεκάθαρα με την κοινωνική επιτυχία και πλεονεκτήματα για τη σωματική και ψυχολογική υγεία στους άνδρες.

Μια τελική επισήμανση

Δεν χρειάζεται να πτοούμαστε απ’ αυτά τα ευρήματα, καθώς είναι στο χέρι μας να δουλεύουμε με τον εαυτό μας, για να αναγνωρίσουμε τα βασικά ένστικτά μας και τις αδυναμίες μας, να τα κατανοήσουμε και να τα αντισταθμίσουμε καλλιεργώντας τις  καλύτερες πτυχές μας. Αυτό σημαίνει η προσωπική ανάπτυξη.

Όροι και Προϋποθέσεις Αναδημοσίευσης Περιεχομένου

Συγγραφέας άρθρου: Παναγιώτα Δ. Κυπραίου Ψυχολόγος Υγείας (MSc) - Σωματική & Gestalt Ψυχοθεραπεύτρια (ECP) - Επόπτρια Σωματικής Ψυχοθεραπείας - Συντονίστρια Σχολών Γονέων  https://www.psychotherapeia.net.gr

Βιβλιογραφία

Carter, G. L., Campbell, A. C., & Muncer, S. (2014). The Dark Triad personality: Attractiveness to women. Personality and Individual Differences, 56, 57-61. doi:10.1016/j.paid.2013.08.021

Dan P. McAdams. (2017). The Appeal of the Primal Leader: Human Evolution and Donald J. Trump. Evolutionary Studies in Imaginative Culture, 1(2), 1. doi:10.26613/esic.1.2.45

Howe, J., Falkenbach, D., & Massey, C. (2014). The Relationship among Psychopathy, Emotional Intelligence, and Professional Success in Finance. International Journal of Forensic Mental Health, 13(4), 337-347. doi:10.1080/14999013.2014.951103

Landay, K., Harms, P. D., & Credé, M. (2019). Shall we serve the dark lords? A meta-analytic review of psychopathy and leadership. Journal of Applied Psychology, 104(1), 183-196. doi:10.1037/apl0000357

Neubauer, A., Jauk, E., & Rauthmann, J. (2016). How alluring are dark personalities? The Dark Triad and attractiveness in speed dating. Personality and Individual Differences, 101, 501. doi:10.1016/j.paid.2016.05.238

The bad news on human nature, in 10 findings from psychology ? Christian Jarrett Ideas. (2018). Retrieved from https://aeon.co/ideas/the-bad-news-on-human-nature-in-10-findings-from-psychology