Τι είναι ψυχολογία;

Το Βρετανικό Σύστημα Υγείας (NHS) ορίζει την ψυχολογία ως την μελέτη των ανθρώπων: πως σκέφτονται, πως ενεργούν, αντιδρούν και αλληλεπιδρούν. Η ψυχολογία ασχολείται με όλες τις πτυχές της συμπεριφοράς και τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τα κίνητρα που διέπουν αυτή τη συμπεριφορά. Σαν επιστημονικός κλάδος, η ψυχολογία ενδιαφέρεται καταρχήν για τη φυσιολογική λειτουργία των ψυχικών και νοητικών φαινομένων και έχει εξερευνήσει τομείς όπως η μάθηση, η μνήμη και η φυσιολογική ανάπτυξη των παιδιών.

Τι είναι ο ψυχολόγος;

Οι ψυχολόγοι είναι επιστήμονες που ασχολούνται με τη συμπεριφορά του ανθρώπου και τις ψυχικές - νοητικές λειτουργίες του. Μπορούν να ειδικευτούν σε επί μέρους τομείς όπως: διάγνωση και θεραπεία ψυχικών διαταραχών (κλινική ψυχολογία), θέματα που σχετίζονται με την εκπαίδευση (σχολική ψυχολογία), την κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών (κοινωνική ψυχολογία) και την επαγγελματική ζωή π.χ. επαγγελματική εκπαίδευση, επιλογή προσωπικού, επαγγελματικός προσανατολισμός (εργασιακή ψυχολογία).

Το επάγγελμα του ψυχολόγου είναι νομικά κατοχυρωμένο στην Ελλάδα και η άσκησή του απαιτεί την σχετική άδεια από το υπουργείο υγείας.

Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία (άρθρο 1 του νόμου 991/79), «Ο ψυχολόγος στην άσκηση του επαγγέλματός του ερευνά και αξιολογεί την προσωπικότητα και τη συμπεριφορά του ανθρώπου και εργάζεται με τις καθιερωμένες αρχές και μεθόδους της Επιστήμης της Ψυχολογίας για την αξιοποίηση και βελτίωσή τους..»

Ο ελληνικός νόμος δεν προβλέπει ειδικότητες ψυχολόγων. Οπότε ακόμη κι αν οι σπουδές ενός ψυχολόγου του επιτρέπουν να πάρει ειδικότητα σε μία ξένη χώρα, π.χ. κλινικός ψυχολόγος, παιδοψυχολόγος κοκ., στην Ελλάδα οι τίτλοι ειδικότητας, επισήμως θεωρούνται καταχρηστικοί.

Στην Ελλάδα, το πτυχίο ψυχολογίας και η άδεια άσκησης ψυχολόγου δεν προϋποθέτει εκπαίδευση σε ψυχοθεραπεία. Οπότε ο ψυχολόγος είναι πιθανό να μην έχει κατάρτιση στην άσκηση ψυχοθεραπείας με ασθενείς.

Όπως και να’ χει, ο ψυχολόγος δεν είναι ιατρός ούτε ψυχίατρος και δεν χορηγεί φάρμακα.

Τι είναι η ψυχιατρική;

Σύμφωνα με ορισμό που δίνει το Βρετανικό Σύστημα Υγείας (NHS), η ψυχιατρική είναι ένας κλάδος της ιατρικής που ασχολείται με τη μελέτη των ψυχικών διαταραχών, τη διάγνωση, θεραπεία και πρόληψη αυτών.

Τι είναι ο ψυχίατρος;

Οι ψυχίατροι είναι γιατροί που έχουν ειδικευτεί στην ψυχιατρική και μπορούν να χορηγούν φαρμακευτική αγωγή.

Το επάγγελμα του ψυχιάτρου είναι νομικά κατοχυρωμένο στην Ελλάδα και η άσκησή του απαιτεί την σχετική άδεια από το υπουργείο υγείας.

Στην Ελλάδα, το πτυχίο ψυχιατρικής και η άδεια άσκησης ψυχιάτρου δεν προϋποθέτει εκπαίδευση σε ψυχοθεραπεία. Οπότε ο ψυχίατρος είναι πιθανό να μην έχει κατάρτιση στην άσκηση ψυχοθεραπείας με ασθενείς.

Τι είναι ψυχοθεραπεία;

Η ψυχοθεραπεία είναι μια διαδικασία αυτο-ίασης που επιτυγχάνεται μέσα από τη σχέση που αναπτύσσεται με τον θεραπευτή (θεραπευτική σχέση). Ο θεραπευτής παρέχει την εξειδικευμένη γνώση αλλά και τη συναισθηματική παρουσία που χρειάζεται για να καθοδηγήσει τον ενδιαφερόμενο σ’ αυτή τη διαδικασία.

Η θεραπευτική σχέση δημιουργεί το κλίμα εμπιστοσύνης και ασφάλειας που απαιτείται προκειμένου το άτομο να ανοίξει την πόρτα του συναισθηματικού του κόσμου. Οπότε, η επιλογή του θεραπευτή που μας ταιριάζει έχει καθοριστική σημασία για την επιτυχία της διαδικασίας αυτής.

Με τη βοήθεια του εξειδικευμένου θεραπευτή, ο ενδιαφερόμενος μπορεί να δει αυτό που κρύβεται κάτω από την επιφάνεια – το μη προφανές. Εξερευνά άγνωστες πτυχές του εαυτού του, επεξεργάζεται βιώματα που έχουν καθορίσει την προσωπική του εξέλιξη και ανακαλύπτει τις βαθύτερες αιτίες των θεμάτων που τον απασχολούν.

Η επεξεργασία του υλικού που αναδύεται και η σύνδεσή του με το παρόν, λειτουργεί θεραπευτικά και στο συναισθηματικό και στο νοητικό και στο σωματικό επίπεδο. Επίσης επιφέρει μια αναδόμηση της προσωπικότητας του αναλυόμενου και της στάσης του στη ζωή. Αποκαθίσταται η σχέση που έχει το άτομο με τον εαυτό του: η αυτοεκτίμηση, ο αυτοσεβασμός, η αυτοπεποίθηση. Η βαθιά αυτογνωσία που αποκτά, τον κάνει πολύ πιο δυνατό άνθρωπο, ικανό να αντιμετωπίζει τις αντιξοότητες και τα καθημερινά προβλήματα με πολύ πιο ψύχραιμο και ρεαλιστικό τρόπο. Επιπλέον, τον βοηθά να έχει καλύτερη σχέση με τους άλλους ανθρώπους.

Έτσι το άτομο όχι μόνο απαλλάσσεται από τα συμπτώματα που τον έφεραν στη θεραπεία αλλά επιτυγχάνει μια πλήρη αναγέννηση. Βελτιώνει σημαντικά την ποιότητα της ζωής του και αναπτύσσει την ικανότητά του για χαρά και δημιουργικότητα.

Η ψυχοθεραπεία γίνεται σε ενήλικες, εφήβους και παιδιά είτε ατομικά ή σε ομάδες, σε ζευγάρια και σε οικογένειες. Ανάλογα με τη φύση του προβλήματος, μπορεί να είναι σύντομης διάρκειας ή μακροπρόθεσμη.

Τι είναι ο ψυχοθεραπευτής;

Ο ψυχοθεραπευτής είναι ένας ειδικός ψυχικής υγείας που έχει εκπαιδευτεί σε τουλάχιστον μία ψυχοθεραπευτική προσέγγιση και χρησιμοποιεί αυτή την κατάρτιση για να ασκήσει την ψυχοθεραπεία σε επιμέρους άτομα ή σε ομάδες, ζευγάρια και οικογένειες.

Σύμφωνα με το Βρετανικό Συμβούλιο Ψυχοθεραπείας (UKCP), ο ψυχοθεραπευτής έχει σαν στόχο να βοηθήσει το άτομο να κατανοήσει καλύτερα τις δυσκολίες ή τη δυσφορία του και να συνειδητοποιήσει από που πηγάζουν. Επίσης, να τον διευκολύνει να βρει πιο κατάλληλους τρόπους αντιμετώπισής τους και ενδεχομένως να κάνει αλλαγές στον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς του προς αυτή την κατεύθυνση.

Η ψυχοθεραπευτική διαδικασία περιλαμβάνει τη διερεύνηση συναισθημάτων, πεποιθήσεων, σκέψεων και γεγονότων που σχετίζονται μ’ αυτά, συχνά απ’ την παιδική ηλικία και την προσωπική ιστορία του ατόμου. Αυτό γίνεται μ’ έναν δομημένο και ασφαλή τρόπο, δεδομένης της κατάρτισης και εμπειρίας του ψυχοθεραπευτή.

Το Βρετανικό Σύστημα Υγείας (NHS) διευκρινίζει ότι ο ψυχοθεραπευτής μπορεί να προέρχεται από το χώρο της ψυχιατρικής ή της ψυχολογίας, χωρίς αυτό να είναι δεσμευτικό. Πολλοί ψυχοθεραπευτές προέρχονται από άλλους επαγγελματικούς χώρους. Αυτό που καθορίζει την επαγγελματική επάρκεια του ψυχοθεραπευτή είναι η εξειδικευμένη -εις βάθος- εκπαίδευση, σε τουλάχιστον μία ψυχοθεραπευτική προσέγγιση.

Αν και μπορεί να διαθέτει και άλλες ειδικότητες, ο ψυχοθεραπευτής πάντως εν γένει δεν είναι και δεν θα πρέπει να θεωρείται ιατρός, ψυχίατρος ή ψυχολόγος και δεν χορηγεί φάρμακα.

Στην Ελλάδα δεν υπάρχει επίσημη αναγνώριση και κατοχύρωση του επαγγέλματος του ψυχοθεραπευτή από το κράτος.

Η Εθνική Εταιρεία Ψυχοθεραπείας Ελλάδας (ΕΕΨΕ) πιστοποιεί τους ελληνικούς εκπαιδευτικούς οργανισμούς στις επιμέρους προσεγγίσεις ψυχοθεραπείας, σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές που θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση Ψυχοθεραπείας (EAP).

Η ΕΑΡ καθορίζει με σαφήνεια τα κριτήρια ψυχοθεραπευτικής επάρκειας που πρέπει να πληροί κάθε επαγγελματίας του χώρου.  Για να ασκήσει κάποιος ψυχοθεραπεία πρέπει πρώτα να έχει ολοκληρώσει με επιτυχία την απαραίτητη εκπαίδευση σε μια σχολή ψυχοθεραπείας της αρεσκείας του. Όποιος δεν έχει εκπαιδευτεί στη ψυχοθεραπεία οφείλει να απόσχει από την παροχή ψυχοθεραπευτικών υπηρεσιών και σε κάθε περίπτωση οφείλει να το δηλώνει σε όσους απευθύνονται σε αυτόν προς αναζήτηση ψυχοθεραπευτικής θεραπείας.

Ως εκ τούτου, η αποφοίτηση από έναν πιστοποιημένο –από την EAP- εκπαιδευτικό οργανισμό, εξασφαλίζει την απαραίτητη εκπαίδευση-κατάρτιση για έναν Ψυχοθεραπευτή. Επιπλέον, η ιδιότητα του τακτικού μέλους σ’ έναν επαγγελματικό σύλλογο Ψυχοθεραπευτών (π.χ. EABP, ΠΕΣΩΨ), εξασφαλίζει περαιτέρω την επαγγελματική επάρκεια ενός Ψυχοθεραπευτή, γιατί σημαίνει ότι ο εν λόγω Ψυχοθεραπευτής πληροί όλες τις προϋποθέσεις κατάρτισης, ικανότητας, εμπειρίας που υπαγορεύει ο σύλλογος (σύμφωνα με διεθνείς προδιαγραφές) και επιπλέον υπόκειται στον Κώδικα Ηθικής Δεοντολογίας της για την προστασία των θεραπευόμενων.

Σε ποιους απευθύνεται η ψυχοθεραπεία;

Η ψυχοθεραπεία απευθύνεται πρωτίστως σε ανθρώπους που αντιμετωπίζουν κάποιο χρόνιο πρόβλημα ψυχολογικού τύπου, το οποίο πλέον δεν μπορούν να διαχειριστούν μόνοι τους και το οποίο δυσχεραίνει τη ζωή τους. Τέτοια προβλήματα είναι: άγχος, φοβίες, κατάθλιψη, προβλήματα σχέσεων, διατροφικές διαταραχές, ψυχολογικές εξαρτήσεις, κρίσεις πανικού, σεξουαλικές δυσλειτουργίες, ψυχοσωματικά προβλήματα κ.λ.π.

Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι στην εποχή μας αυτές οι καταστάσεις είναι πολύ συνηθισμένες και συναντώνται σε όλους τους τύπους ανθρώπων ανεξαρτήτως ηλικίας, κοινωνικής τάξης, μορφωτικού επιπέδου και πνευματικής κατάστασης. Πολλές φορές οι άνθρωποι που υποφέρουν από μια τέτοια κατάσταση πιστεύουν ότι είναι «προβληματικοί» και «ιδιαίτεροι» ενώ όλοι οι άλλοι γύρω τους είναι «φυσιολογικοί». Επίσης συνηθίζουν να κρύβουν αυτό που τους απασχολεί από τους φίλους τους ή ακόμα και από το οικογενειακό τους περιβάλλον γιατί ανησυχούν ότι οι άλλοι θα τους περιγελάσουν ή δεν θα τους καταλάβουν ή ότι θα τους θεωρήσουν «τρελούς». Όμως αν κάποιος αρχίσει να μοιράζεται με τους άλλους αυτά που τον απασχολούν θα διαπιστώσει πόσο κοινά είναι τα θέματά του και για άλλους ανθρώπους. Όσο αφορά το αν είναι «προβληματικοί», μπορούμε να πούμε ότι οι άνθρωποι που έρχονται για ψυχοθεραπεία είναι συνήθως πολύ πιο γνωστικοί και ισορροπημένοι από πολλούς συνανθρώπους μας που δεν ζητούν επαγγελματική βοήθεια. Είναι άνθρωποι φυσιολογικοί, ευαίσθητοι συναισθηματικά, συνήθως με ανεπτυγμένη νοημοσύνη, οι οποίοι αντιμετωπίζουν κάποιες προσωπικές δυσκολίες και απλά τολμούν να παραδεχτούν ότι χρειάζονται βοήθεια και τη ζητούν – πράγμα που χρειάζεται θάρρος.

Πέραν αυτών, η ψυχοθεραπεία απευθύνεται σε όλους τους ανθρώπους που επιζητούν μια καλύτερη ποιότητα ζωής, μια καλύτερη σχέση με τον εαυτό τους και με τους άλλους ανθρώπους.

Ποια είναι τα οφέλη της ψυχοθεραπείας;

Η ψυχοθεραπεία βοηθά το άτομο να αποκτήσει βαθιά γνώση για τον εαυτό του και να συνδέσει το παρελθόν με το παρόν – δηλαδή να δει πώς οι πρώιμες εμπειρίες της ζωής του επηρέασαν τον τρόπο που ζει τη ζωή του ως ενήλικας. Οι συνειδητοποιήσεις που κάνει τον βοηθούν να απαλλαγεί από την παθητική του στάση σε διάφορες καταστάσεις και να πάρει έναν ενεργητικό ρόλο στη ζωή του. Έτσι γίνεται πολύ πιο συνειδητός και παρών στη ζωή του.

Η ψυχοθεραπεία δίνει επίσης τη δυνατότητα στο άτομο να έρθει σε επαφή με πτυχές της προσωπικότητάς του που έχει αποξενώσει – επειδή για παράδειγμα, δεν ήταν αποδεκτές από το άμεσο περιβάλλον του. Αυτή η επανασύνδεση κάνει το άτομο να αισθάνεται πιο πλήρης, πιο ολοκληρωμένος και πιο ζωντανός. Επίσης ισχυροποιείται η προσωπικότητά του αφού επανακτά την ενέργεια που ανήκε σ’ αυτά τα αποξενωμένα κομμάτια.

Άλλο σημαντικό όφελος είναι ότι η ψυχοθεραπεία αποκαλύπτει τα βαθύτερα ταλέντα του ατόμου και ενισχύει τη δημιουργικότητα του.

Συνολικά η διαδικασία της ψυχοθεραπείας φέρνει αναγέννηση στην προσωπικότητα του ατόμου και επαναδιαμορφώνει τη στάση του στη ζωή. Βελτιώνει σημαντικά την αίσθηση που έχει για τον εαυτό του και τον τρόπο που σχετίζεται με τους άλλους. Το σημαντικότερο όλων: φέρνει το άτομο σε επαφή με τον πραγματικό σκοπό της ζωής του δηλ. απλά να υπάρχει όπως είναι, να χαίρεται γι’ αυτό που είναι και να αξιοποιεί τα ταλέντα του με δημιουργικό τρόπο.

Πως λειτουργεί η ψυχοθεραπεία;

Γενικά, η ψυχοθεραπεία λειτουργεί μέσα σ’ ένα καθορισμένο πλαίσιο (θεραπευτικό πλαίσιο) που περιλαμβάνει τον τόπο, το χρόνο και τη διάρκεια των συναντήσεων, τη συχνότητα αυτών, την αμοιβή του θεραπευτή, την τήρηση εχεμύθειας και οποιαδήποτε λεπτομέρεια αφορά αυτά τα θέματα. Αυτές οι λεπτομέρειες συμφωνούνται εξαρχής μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου και εξασφαλίζουν την απρόσκοπτη επικέντρωση στο θεραπευτικό στόχο.

Δείτε πως λειτουργεί στο δικό μου πλαίσιο

 

Τι είναι η Σωματική Ψυχοθεραπεία?

Η Σωματική Ψυχοθεραπεία είναι μια ολιστική μορφή ψυχοθεραπείας που περιλαμβάνει δουλειά με το σώμα μέσα στη θεραπευτική διαδικασία. Με βάση την πεποίθηση ότι το σώμα είναι άμεσα συνδεδεμένο με τη σκέψη και τα συναισθήματα, η σωματική ψυχοθεραπεία χρησιμοποιεί διάφορες τεχνικές που αυξάνουν την επίγνωση του σώματός μας και της άμεσης σχέσης που έχει με τη σκέψη και το συναίσθημα όσο αφορά στην αποκατάσταση των παθολογικών συμπτωμάτων.

Όπως και σε άλλες μορφές ψυχοθεραπείας, ο «αναλυόμενος» συνεργάζεται με τον θεραπευτή για να κατανοήσει τα θέματα που αντιμετωπίζει. Εξετάζουν μαζί τον τρόπο με τον οποίο τα τρέχοντα προβλήματα του αναλυόμενου μπορεί να σχετίζονται με το παρελθόν του, με τις εμπειρίες του μέσα στην οικογένεια που ανατράφηκε και οποιεσδήποτε απώλειες ή τραύματα που βίωσε. Δουλεύουν μαζί για να ανακαλύψουν τι μπορεί να χρειάζεται ο αναλυόμενος για να αντιμετωπίσει την τρέχουσα κατάσταση με πιο ικανοποιητικό, αυθεντικό και υπεύθυνο τρόπο. Διερευνούν τα ταλέντα και τις ικανότητές που έχει και μπορεί να αξιοποιήσει. Και το σημαντικότερο: διερευνούν την ικανότητα που έχει ο αναλυόμενος να θεραπεύσει τον εαυτό του.

Τι συμβαίνει σε μια συνεδρία Σωματικής Ψυχοθεραπείας?

Ο σωματικός ψυχοθεραπευτής για να διευκολύνει τη διαδικασία της ανάλυσης χρησιμοποιεί τεχνικές που εστιάζουν στο σώμα, στο επίπεδο των αισθήσεων που συχνά είναι έξω από την επίγνωσή μας. Μπορεί για παράδειγμα να ρωτήσει σε ποια περιοχή του σώματος νιώθεις το συναίσθημα που αναφέρεις. Μπορεί να σε βοηθήσει να αποκτήσεις μεγαλύτερη επίγνωση της στάσης που έχει το σώμα σου ή κάποιας αυθόρμητης κίνησής σου. Μπορεί να προτείνει σωματικές τεχνικές που σχετίζονται με την αναπνοή ή τη στήριξη του σώματος και να χρησιμοποιήσει το άγγιγμα για να ενισχύσει το θεραπευτικό αποτέλεσμα. Μπορεί επίσης να σε βοηθήσει να δίνεις προσοχή στα όνειρα και σε αυθόρμητες εικόνες που παρέχουν κάποιο βαθύτερο νόημα για την επικοινωνία μεταξύ του σώματος και της ψυχής.

Αυτές οι τεχνικές διευκολύνουν το άτομο να έρθει σε απευθείας επαφή με τα συναισθήματα, τις αντιδράσεις και τους χαρακτηριστικούς τρόπους που σχετίζεται με τους άλλους και να τον βοηθήσουν να εντοπίσει και να βάλει σε δράση νέες δυνατότητες.

Γιατί να δουλέψω με το σώμα;

Πολλές ιδιωματικές φράσεις υποδηλώνουν τη σωματική διάσταση της εμπειρίας. Για παράδειγμα, αναφερόμαστε στην ικανότητά μας να «παίρνουμε θέση», να «είμαστε γειωμένοι», να έχουμε μια αίσθηση στα σπλάχνα για κάτι, να έχουμε «ανοιχτή καρδιά», να «υψώνουμε ένα τείχος».

Στη σωματική ψυχοθεραπεία αυτά δεν είναι απλά μεταφορές. Είναι η πραγματικότητα της εμπειρίας μας που εκδηλώνεται στο σώμα μας. Συχνά αποτελούν κλειδιά για αποφάσεις καθοριστικές που πήραμε για τον εαυτό μας ή που πέρασαν ασυνείδητα σε μας μέσα από την οικογένεια ή την κουλτούρα. Για παράδειγμα, πολλοί άνθρωποι έμαθαν να συγκρατούν την έκφραση συναισθημάτων που δεν επιτρέπονταν στην οικογένειά τους. Κάποιοι έχουν την τάση να καταρρέουν ή να αποσύρονται ή να αποφεύγουν τις προκλήσεις γιατί στο παρελθόν είχαν αποθαρρυνθεί.

Στη σωματική ψυχοθεραπεία, εξετάζουμε αυτές τις σωματικές στάσεις, τα μοτίβα έντασης ή αδυναμίας, επειδή σχετίζονται με τα κεντρικά ζητήματα της ύπαρξής μας και των εμπειριών μας. Δουλεύουμε με αυτά για να αναπτύξουμε την αυτογνωσία και να ανοίξουμε το δρόμο για νέους τρόπους ύπαρξης στη ζωή.

Για παράδειγμα, μια γυναίκα που δεν είχε ποτέ φωνή στην οικογένειά της, μπορεί να διερευνήσει πως έμαθε να σφίγγει το λαιμό της, του ώμους και το σαγόνι προκειμένου να μείνει σιωπηλή. Καθώς επεξεργάζεται τα συναισθήματα που έχει για την οικογένειά της μπορεί να μάθει πώς να φέρνει περισσότερη ενέργεια στο πάνω μέρος του σώματός της για να έχει τη δύναμη λέει τη γνώμη της και να υπερασπίζεται τον εαυτό της. Παρόμοια, ένας άντρας που δυσκολεύεται να χαλαρώσει και να επιτρέψει στον εαυτό του να ξεκουραστεί, μπορεί να διερευνήσει πως βάζει τον εαυτό του σε εγρήγορση στο σωματικό επίπεδο. Τότε μπορεί να συνειδητοποιήσει ότι έμαθε να το κάνει αυτό για να μη νιώθει τον πόνο από την έλλειψη ανταπόκρισης που βίωνε ως παιδί. Αυτό θα του δώσει τη δυνατότητα να διερευνήσει νέους τρόπους να υπάρχει με τον εαυτό του και με τους άλλους.

Πως βοηθάει η σωματική ψυχοθεραπεία;

Η σωματική ψυχοθεραπεία δίνει έμφαση σε πολύ βασικές διαδικασίες της ζωής: πως ερχόμαστε σε επαφή με τους άλλους, πως παίρνουμε αυτό που χρειαζόμαστε, πως φτιάχνουμε όρια για να ορίσουμε τον εαυτό μας, πως βλέπουμε τον εαυτό μας και πως μας βλέπουν οι άλλοι, πως οργανώνουμε την ενέργειά μας για να βγούμε έξω στον κόσμο και πως επιστρέφουμε στον εαυτό μας για να ξεκουραστούμε και να αναπληρώσουμε την ενέργειά μας. Αυτές είναι βασικές διαδικασίες – σωματικές, συναισθηματικές, διαπροσωπικές και πνευματικές – που μπορεί να υποστηρίχτηκαν ή να τραυματίστηκαν στη ζωή μας. Είναι επίσης διαδικασίες που μπορούμε να αναπτύξουμε περαιτέρω στους εαυτούς μας τώρα.

Όταν δουλεύουμε με το σώμα μας – ασχολούμαστε μαζί του, το ζωντανεύουμε, το ξεκουράζουμε, το τρέφουμε – μπορούμε να αφυπνίσουμε μέρη του σώματός μας, μέρη της ψυχής μας που μπορεί να είναι αδρανοποιημένα ή αφανή. Έτσι η σωματική δουλειά μπορεί να μας φέρει σε επαφή με βαθύτερους εσωτερικούς πόρους και μεγαλύτερες πρωτόγονες και αρχετυπικές δυνάμεις που παρέχει η ζωή.

Τι παραπάνω προσφέρει η σωματική προσέγγιση σε σχέση με τη συμβατική ψυχοθεραπεία;

Είτε τα θέματα που αντιμετωπίζεις σε επηρεάζουν σωματικά είτε συναισθηματικά, μια προσέγγιση που εξετάζει όλες τις πτυχές του εαυτού σου, είναι πιο ολοκληρωμένος τρόπος δουλειάς. Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν μια πολύπλοκη σχέση με το σώμα τους και αρκετοί το θεωρούν σαν κάτι αποσυνδεδεμένο από τον εαυτό. Δίνουν λίγη ή καθόλου προσοχή στο σώμα τους, βλέποντας το σαν όχημα για τη ζωή και συχνά αποκτούν μια πιο συνειδητή σχέση μαζί του μόνο όταν αρρωσταίνουν.

Μια θεραπευτική προσέγγιση που μας βοηθά να εμβαθύνουμε στο σωματικό μας βίωμα, να παρατηρήσουμε τους τρόπους με τους οποίους εκφραζόμαστε μέσω της κίνησης και των χειρονομιών – που μπορεί κάποιες φορές να έρχονται σε αντίφαση με το πως νομίζουμε ότι αισθανόμαστε – μπορεί να προσφέρει μια πολύ σημαντική ευκαιρία για επανασύνδεση.

Η δουλειά με το σώμα επιτρέπει μεγαλύτερη ποικιλία έκφρασης μέσω της κίνησης, του αγγίγματος ή της μεγαλύτερης επίγνωσης του τρόπου με τον οποίο το σώμα αποκαλύπτει μια αλήθεια πέρα από τους περιορισμούς της γλώσσας. Το σώμα έχει μια έμφυτη σοφία που αν την ακούσουμε σαν οδηγό για το ευ ζην, θα μας δώσει τη δυνατότητα για μια πιο αρμονική ζωή.

Τι είναι η ψυχοθεραπεία Gestalt;

Όπως και η σωματική ψυχοθεραπεία, η Gestalt είναι μια ολιστική ψυχοθεραπευτική μέθοδος, που εξετάζει συνολικά τον άνθρωπο. Θεωρεί ότι ο νους, το σώμα και τα συναισθήματα αποτελούν μια λειτουργική ενότητα και βοηθά το άτομο να αναγνωρίσει, να εμπιστευτεί και να βασιστεί στους δικούς του εσωτερικούς πόρους. Η Gestalt δουλεύει με αυτό που συμβαίνει εδώ και τώρα στο άτομο, εστιάζοντας στα συναισθήματα και τις σωματικές αισθήσεις που υπάρχουν την τρέχουσα χρονική στιγμή. Μ’ αυτό τον τρόπο μαθαίνεις να συντονίζεσαι μ’ αυτό που έχει σημασία στο παρόν και να ζεις μια πιο πλήρη και ουσιαστική ζωή. Στην πορεία, αποκτάς επίγνωση για τις πεποιθήσεις, τα μοτίβα συμπεριφοράς και εμπειρίες του παρελθόντος που μπορεί να σταθούν εμπόδιο στην εσωτερική σου γαλήνη και επιτυχία. Αυτή η συνειδητότητα ανοίγει το δρόμο για νέες επιλογές και θετική αλλαγή.

Σε τι διαφέρει η Gestalt από άλλες θεραπευτικές μεθόδους;

H Gestalt είναι μια ψυχοθεραπευτική μέθοδος που επικεντρώνεται στο εδώ και τώρα του ατόμου και όχι στο παρελθόν του. Επιδιώκει να αποκτήσει το άτομο επίγνωση αυτού που συμβαίνει μέσα του κάθε στιγμή, να αναλάβει την ευθύνη και να το αποδεχτεί. Έτσι αποκτά και την συνείδηση της δύναμης του να το αλλάξει.

Η βασική παραδοχή είναι ότι η ζωή συμβαίνει τώρα και αν ζεις με όλο σου το είναι στο παρόν, έχεις την ικανότητα να παίρνεις την ευθύνη για τις σκέψεις και τις πράξεις σου και να κάνεις αλλαγές με βάση αυτή την επίγνωση.

Η προσωπικότητα αντιμετωπίζεται ως ένα δυναμικό σύνολο από πλευρές του ατόμου που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Τα προβλήματά μας προέρχονται, σύμφωνα με την Gestalt, από την ατελή ενσωμάτωση ορισμένων πλευρών μας στο σύνολο του Εαυτού μας. Ανάμεσα στις τεχνικές που χρησιμοποιεί η Gestalt για να ενισχύσει αυτή τη διαδικασία της ενσωμάτωσης είναι η άδεια καρέκλα και η δουλειά με τα όνειρα.

Πως επιλέγω τον κατάλληλο θεραπευτή;

Οι περισσότερες έρευνες που έχουν γίνει στην ψυχοθεραπεία δείχνουν ότι το πιο σημαντικό στη θεραπευτική διαδικασία είναι η σχέση που αναπτύσσεις με το θεραπευτή και όχι η συγκεκριμένη τεχνική που ακολουθεί. Η αποτελεσματικότητα της ψυχοθεραπείας βασίζεται κατά πολύ στη δημιουργία μιας καλής υποστηρικτικής σχέσης με το θεραπευτή, που παρέχει ασφάλεια και εμπιστοσύνη στο άτομο.

Με απλά λόγια, χρειάζεται να νιώθεις καλά με το θεραπευτή, να έχεις καλή χημεία μαζί του και να νιώθεις ασφαλής. Οι πρώτες συνεδρίες είναι συνήθως ενδεικτικές για το αν η σχέση μπορεί να λειτουργήσει καλά. Αρκεί να παρατηρήσεις πως νιώθεις όταν είσαι μαζί του και πως είσαι όταν φεύγεις από τη συνεδρία. Το ένστικτο είναι ένας καλός οδηγός.

Πόσο διαρκεί η θεραπεία;

Οι άνθρωποι που έρχονται για ψυχοθεραπεία έχουν διαφορετικές προσδοκίες για τη διαδικασία και για το πόσο χρόνο προβλέπουν να παραμείνουν στη θεραπεία. Αυτό συχνά αλλάζει στη διάρκεια της θεραπείας και από καιρό σε καιρό συζητάμε το πώς νιώθει το άτομο για την εξέλιξη της θεραπείας του. Για κάποιους ανθρώπους, η ψυχοθεραπεία είναι μέρος της επιδίωξής τους για διευρυμένη προσωπική ανάπτυξη ενώ για άλλους μπορεί να προσφέρει πολύτιμη υποστήριξη και ίαση για περιορισμένο χρόνο κατά τη διάρκεια μιας κρίσιμης περιόδου.

Η διάρκεια της θεραπείας εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως για παράδειγμα από το ποιοι είναι οι στόχοι σου, πόσο σύνθετη είναι η κατάσταση που βιώνεις, τι υποστήριξη έχεις από το περιβάλλον σου, τι επιζητάς από τη θεραπεία. Επιπλέον κάθε άνθρωπος έχει τους προσωπικούς του ρυθμούς επεξεργασίας και εξέλιξης σε σχέση με τα θέματα που θέλει να επιλύσει. Γι’ αυτό είναι αδύνατο να προσδιορίσουμε εξαρχής πόσος χρόνος θα χρειαστεί για να ολοκληρωθεί η θεραπευτική διαδικασία. Παρ’ όλα αυτά, αν κάποιος θέλει να κάνει έναν περιορισμένο αριθμό συνεδριών, αυτό είναι εφικτό κατόπιν συμφωνίας με το θεραπευτή για ένα πολύ συγκεκριμένο πλαίσιο δουλειάς.

Πόσο συχνές είναι οι συνεδρίες;

Ο συνήθης ρυθμός συναντήσεων είναι 1 φορά την εβδομάδα σε σταθερή μέρα και ώρα προκειμένου να εξασφαλίσουμε μια δομή και ένα σταθερό υποστηρικτικό πλαίσιο για τη θεραπευτική διαδικασία.

Υπάρχει προστασία προσωπικών δεδομένων;

Οι πληροφορίες που μοιράζεστε μαζί μου θα είναι εμπιστευτικές και δεν θα αποκαλυφθούν σε τρίτους χωρίς τη δική σας συγκατάθεση. Ωστόσο με βάση το νόμο, η εχεμύθεια αίρεται σε περιστάσεις απειλητικές για τη ζωή τη δική σας ή άλλων ή σε περιπτώσεις όπου τίθενται σε κίνδυνο παιδιά.

Εάν είναι απαραίτητο να συζητήσω για τη θεραπεία σας με κάποιον συνάδελφο, θα αποκρύψω πληροφορίες σχετικά με την ταυτότητά σας. Επίσης μπορεί να χρειαστεί να συνεργαστώ με κάποιον άλλο επαγγελματία υγείας που σας παρακολουθεί π.χ. παθολόγο ή ψυχίατρο, αφού πρώτα σας έχω ενημερώσει σχετικά.

Είστε συμβεβλημένη με κάποιο ασφαλιστικό ταμείο;

Δεν είμαι συμβεβλημένη με ασφαλιστικά ταμεία. Αν ο ασφαλιστικός σας φορέας καλύπτει συνεδρίες ψυχοθεραπείας από ιδιώτες, μπορώ να σας δώσω μια βεβαίωση για τις συνεδρίες που κάνατε την οποία θα προσκομίσετε στο φορέα σας για να σας επιστραφούν τα χρήματα που δικαιούστε κατά περίπτωση.

Τι γίνεται αν θέλω να ακυρώσω μια συνεδρία;

Εάν πρέπει να ακυρώσετε μια προγραμματισμένη συνάντηση, χρειάζεται να με ειδοποιήσετε τουλάχιστον σαρανταοκτώ ώρες πριν. Διαφορετικά, θα επιβαρυνθείτε το κόστος της συνεδρίας.

Όροι και Προϋποθέσεις Αναδημοσίευσης Περιεχομένου

Παναγιώτα Δ. Κυπραίου Ψυχολόγος Υγείας (MSc) - Σωματική & Gestalt Ψυχοθεραπεύτρια (ECP) - Επόπτρια Σωματικής Ψυχοθεραπείας - Συντονίστρια Σχολών Γονέων  https://www.psychotherapeia.net.gr